Ik geloof niet dat polarisatie écht bestaat

Ik geloof niet dat polarisatie écht bestaat. Polarisatie is een woord dat we gebruiken om moeilijke gesprekken te vermijden. Het is veel makkelijker om ‘de ander’ neer te zetten als dom, ondoordacht of moreel onjuist en vervolgens in je eigen verhaal te blijven. Zolang we dat doen, wordt het alleen maar erger. Ik wijs niet met een beschuldigende vinger, en als ik dat volgens jou wel doe, dan wijs ik ook naar mezelf.

Neem bijvoorbeeld de demonstratie vóór en tegen het AZC in Amersfoort op 30 september. Het was tastbaar: twee kampen, weinig echte uitwisseling. Mensen staan tegenover elkaar, maar begrijpen elkaars beweegredenen niet.

In mijn ogen komt het vooral neer op één ding: een informatietekort. We begrijpen te weinig van elkaars standpunten omdat we niet meer doorvragen naar de herkomst van die overtuigingen. Informatie gaat niet alleen over feiten en data, maar ook over waarden, emoties, belangen en identiteit.

Ik zeg niet dat iedereen hetzelfde zou denken als we allemaal dezelfde informatie hadden. Dat zou naïef zijn. Wel geloof ik dat we veel toleranter zouden zijn. En is dat niet precies waar we naartoe zouden moeten werken?

Daarom moeten we verbinding opzoeken en de nuances in elkaar’s argumenten proberen te vinden. Vraag één keer oprecht door voordat je je eigen repliek formuleert. Luister om te begrijpen, niet om te reageren. Soms betekent dat toegeven dat de ander het beter wist. Dat maakt je niet zwak, maar juist een beter persoon.

Doe voortaan dit: Stel in elk moeilijk gesprek één verduidelijkingsvraag en luister voor (minimaal) twee minuten volledig met de intentie om de ander te begrijpen en doorgronden. Als iedereen dat doet, verandert hopelijk de toon van het debat, en dat is wat dit land nodig heeft.